Cumhuriyetçi Donald Trump’ın yargı ile bitmek bilmeyen savaşları seçimi nasıl etkiler? Göç krizi, ABD’nin dünyanın birçok yerinde çatışmalara taraf olması oylarda belirleyici olur mu? İşte seçim sürecinde ABD’nin konuştuğu 5 başlık.
1-BAŞKAN BIDEN’IN YAŞI
Dünya liderlerinin isimlerini karıştıran, ölmüş kişileri yaşıyor zanneden, boşlukla tokalaşan, defalarca dengesini kaybedip düşen 81 yaşındaki ABD Başkanı Joe Biden’ın ilerleyen yaşı, uzunca bir süredir seçmenlerin endişelenmesine sebep olurken; Özel Yetkili Savcı Robert Hur’un 8 Şubat’ta yayımlanan soruşturma raporu, yangını daha da alevlendirdi.
Raporunda Biden için “iyi niyetli, hafızası zayıf, yaşlı biri” diyen Hur, başkanın aynı zamanda aklının gidip geldiğini ve hafızasının bulanık olduğunu iddia etti. Aynı gün rapora meydan okumak için ulusa sesleniş konuşması yapan Biden, konuşma sırasında Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi’ye Meksika devlet başkanı deyince tartışmalar daha da büyüdü. Bu hafta yayımlanan ABC News/Ipsos anketine göre halkın yüzde 86’sı, Biden’ın başkanlık görevini yerine getirmek için çok yaşlı olduğunu düşünüyor.
Demokrat Parti’ye yakın New York Times, CNN, MSNBC gibi ana akım medya kuruluşlarının da her gün Biden’ın yaşını tartışmaya başlaması tecrübeli siyasetçinin 5 Kasım seçimleri için adaylığını tehlikeye atıyor.
2-YARGI TRUMP’I ENGELLER Mİ
ABD’nin 45’inci Başkanı ve 2024 Cumhuriyetçi Parti aday adayı Donald Trump, partisinin adaylığını kazanmaya çok yakın fakat başı yargı ile dertte. 4 ayrı dava ile boğuşan Trump, 700 yıldan fazla hapis istemiyle yargılanıyor.
Colorado ve Maine eyaletlerinin kendisini seçime katılmaktan men etmesinden sonra kararları ABD Yüksek Mahkemesi’ne taşıyan eski başkanın seçimlerde eşit şartlarda yarışabilmesi için kaderi, 9 yargıcın elinde. Geçen yıl hakkında hazırlanan dört farklı iddianameden sonra hızla oylarını yükselten Trump, mitinglerinde seçmenlerine bunun bir “cadı avı” ve “herhangi bir siyasi rakibe yönelik tarihte daha önce görülmemiş bir zulüm” olduğunu söylüyor. Trump, bu 4 davadan herhangi birinde hüküm giyse dahi Başkan adaylığı tehlikeye girmeyecek. 77 yaşındaki siyasetçi hapse girse dahi başkan seçilme ihtimali bulunuyor.
3-GÖÇ KRİZİ SEÇMENİ ETKİLER Mİ
Demokrat Partili Biden’ı ankette en çok zorlayan konulardan biri ABD’nin güneyindeki Meksika sınırındaki mülteci akını. Son üç yılda kaçak yollarla ülkeye giriş yapan 6 milyondan fazla mülteci, Biden yönetiminin yeniden seçilme şansını ciddi manada azaltıyor. Geçen ay yapılan Harvard/Harris ve bu ay yapılan ABC/Ipsos anketlerine göre göç, seçmenlerin en muzdarip olduğu konu olurken bu sorunların çözümü için Trump’a daha çok güveniliyor.
4-ABD’NİN BİTMEYEN SAVAŞLARI
ABD Başkanı Joe Biden’ı seçimlere giderken zorlayan konulardan biri de ABD’nin Ukrayna, Gazze, Suriye, Irak ve Yemen’deki savaşların bir şekilde aktif olarak parçası olması. İki yıldır devam eden Ukrayna savaşına 75 milyar dolardan fazla para ayıran Biden’ın daha fazla bütçe talebi, Kongre’ye takılmışken halkın Ukrayna savaşına desteği de giderek azalıyor. Öte yandan Gazze’deki katliam da toplumu ikiye bölmüş durumda. Anket sonuçlarına göre kendi tabanı Biden’ın Binyamin Netanyahu hükümetine kayıtsız şartsız desteğini onaylamıyorken ABD bu zamana kadar İsrail’den desteğini çekmiş değil.
Buna ek olarak Suriye, Irak ve Ürdün’deki ABD üslerine İran destekli milisler tarafından 17 Ekim’den bu yana yapılan 200’e yakın saldırı, 3 ABD askerinin ölümüne sebep oldu. ABD ayrıca Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırılarına da cevap vermekle meşgul. Bunların hepsi 5 Kasım seçimlerine kısa bir süre kala seçmene ABD’yi Ortadoğu’da bir bataklıkta gösteriyor.
5-BIDEN ÇEKİLİRSE NE OLUR?
ABD’de en çok konuşulan konulardan biri de Biden’a bir şey olması ya da Biden’ın yarıştan kendi isteğiyle çekilmesi durumunda yerine gelebilecekler. ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, doğal alternatif konumunda ancak kendisine yönelik anket sonuçları, popülaritesinin Biden’dan da düşük olduğunu gösteriyor. California Valisi Gavin Newsom ve Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg de Demokrat Parti’nin yıldızlarından. Ancak en sansasyonel alternatif isim, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın eşi Michelle Obama. Cumhuriyetçi Parti’den bazı isimler, Demokrat Parti tarafından Biden’a düzenlenecek bir darbe ile Michelle Obama’nın adaylığa getirileceğini iddia etmeye devam ediyor.
